مراسم عروسی، جشنی است که طی آن، زندگی مرد و زن به صورت رسمی آغاز می شود. برای آنکه عروس و داماد، به شب عروسی برسند، مراحل بسیار زیادی قبل از آن باید طی شود تا بینش عمیقی بین زوجین صورت بگیرد تا ازدواجی پایدار و سرشار خوشبخی حاصل شود. ازدواج در هر کشوری آداب و رسوم خاص خود را دارد. کشور ایران نیز به عنوان یکی از کشورهای متمدن در دنیا، آداب و رسوم خاص خود را از گذشته های دور تا کنون نگه داشته است.
با ایما عقد همراه باشید تا تمامی آداب و رسوم ازدواج را از اول خواستگاری تا ایجاد پیوند و سروسامان گرفتن عروس و داماد شرح دهیم.
آشنایی اولیه
اولین قدم جهت ایجاد پیوند بین زن و مرد، آشنایی اولیه است. با حضور زن و مرد در اجتماع و برخوردهای اداری، تحصیلی و اجتماعی، مقدمات اولیه آشنایی صورت می گیرد. در صورتی که این ارتباط ادامه دار تر باشد، برای مثال در محیط کاری و یا تحصیلی، شناخت زن و مرد از یکدیگر افزایش پیدا می کند. همچنین این شناخت می تواند توسط بزرگترهای فامیل نیز ایجاد شود.
به عنوان مثال، بزرگترهای فامیل با شناختن همسایه ها، فامیل های دورتر و… می توانند دختران و پسرانی را که می شناسند جهت امر ازدواج به یکدیگر معرفی کنند. بعد از آنکه شناخت اولیه بین دختر و پسر شکل گرفت. در صورت جلب رضایت دختر و پدر او، می توان جهت مراسم خواستگاری اقدام کرد. البته این در صورتی است که هر یک از دو طرف به این امر واقف بوده و آن را بپذیرند.
آداب و رسوم ازدواج
خواستگاری
طی مراسم خواستگاری، خانواده های پسر و دختر دور یکدیگر می نشینند و در مورد شرایط زندگی، کاری و… با یکدیگر صحبت می کنند. این مراسم صرفا جهت آشنایی خانواده ها با یکدیگر صورت می گیرد و آنکه شرایط ازدواج، پیش از اجرایی شدن مراسم صورت بگیرد. در طی مراسم، در صورتی که خانواده داماد، عروس آینده خود را پسند کنند، سر صحبت های جدی پیرامون مسئله خواستگاری باز می شود.
در طی این مراسم، خانواده با صحبت کردن با یکدیگر بیشتر نسبت به هم آشنا می شوند و بحث های اولیه ازدواج را مطرح می کنند. در صورتی که این مراسم با رضایت طرفین به اتمام برسد، یک هدیه کوچک به عروس اهدا می شود و جلسه به اتمام می رسد. در نتیجه می توان گفت، مراسم خواستگاری اولین قدم رسمی برای ایجاد پیوند دختر و پسر خواهد بود.
مراسم بله برون
بعد از طی مراحل خواستگاری، در صورتی که دو خانواده موافقت خود را با این وصلت اعلام کنند، یک جلسه دیگر ترتیب داده می شود که به آن بله برون می گویند. همانطور که از نام این مراسم مشخص است، در طی این جلسه، صحبت های پایانی بین خانواده ها صورت می گیرد و در صورتی که خانواده داماد، با شرایط اعلامی از طرف خانواده عروس موافقت کنند، دختر با دریافت هدایای مختلف و به صورت خاص اهدای یک انگشتر، توسط خانواده پسر، نشان می شود.
در طی این مراسم، میزان مهریه، شیربها و سایر شروع خانواده عروس بر روی کاغذ نوشته می شود و توسط خانواده داماد تایید می گردد. همچنین تاریخ جشن عقد و عروسی در طی مراسم بله برون تعیین می گردد.
مراسم شیرینی خوران
شیرینی خوران
شیرینی خوران، یکی از مراسم سنتی قبل از انجام مراسم عقد می باشد که طی این مراسم کاملا زنانه، زنان خانواده داماد، هدایای مختلفی از جمله شال ترمه را به عروس پیشکش می کنند. در طی این مراسم بعد از غروب آفتاب، زنان خانواده داماد به خانه عروس می روند و بعد از صرف چای و شیرینی، حلقه نامزدی را به انگشت عروس وارد می کنند.
نامزدی
اصلی ترین دوران قبل از ازدواج پسر و دختر، دوران نامزدی می باشد. این دوران کاملا حساس باید بیشتر به شناخت یکدیگر طی شود. بنابراین مدت زمان آن نه باید بسیار کم باشد و نه خیلی طولانی در نظر گرفته شود. در طی این مرحله حساس، زن و مرد باید خلقیات، رفتار و خصلت یکدیگ را تا جایی که امکان دارد شناسایی کنند.
در طی این مرحله، عروس و داماد با یکدیگر به گشت و گذار می پردازند و به صورت آزادانه می توانند با خانواده های یکدیگر معاشرت کنند. خانواده های عروس و داماد در طی این مرحله با شناخت پسر و دختر می توانند فرزندشان را از نظرات نهایی مطلع کنند تا بعد از ازدواج دچار مشکلات و مسائل خانمانسوز نشوند.
مراسم عقد
برقراری عقد
بعد از آنکه دوران نامزدی به اتمام می رسد، پیوند عقد صورت می گیرد. این مراسم را می توان به چندین روش مختلف در مجموعه ایما عقد اجرا کرد. با حضور در دفترخانه و عقد پیوند رسمی، حضور عاقد در سالن عقد و یا برگزاری مراسم عقد در خانه یا باغی بزرگ و حضور عاقد در آن مجلس، می توان مراسم عقد را برگزار کرد.
در طی این مراسم، سفره عقد چیده می شود، دختر و پسر بر روی صندلی می نشینند و برخی از بانوان یک پارچه را بالای سر عروس و داماد نگه می دارند و بقیه اقدام به سابیدن کله قند می کنند. بعد از طی مراحل عقد توسط عاقد، این پیوند در دفتر عاقد و شناسنامه های عروس و داماد ثبت می شود و طرفین عسل بر دهان یکدیگر می گذارند.
جهاز برون و حنا بندان
در طی این مرحله، جهازی که خانواده عروس و داماد تدارک دیده اند، به خانه داماد برده می شود. برخی از اجناس را طبق توافقات انجام شده در جلسه بله برون، خانواده عروس تهیه می کنند و اقلامی نظیر فرش و تلویزیون توسط داماد خریداری می شود.
مراسم حنا بندان، اگرچه قبل از عروسی برگزار می شود و باید یک مراسم خوشحال کننده باشد، اما خانواده عروس به دلیل جدا شدن عضوی از خانواده شان ممکن است گریه کنند. البته این گریه نه از سر ناراحتی بلکه از سر دلتنگی و آرزوهای خوب برای زوجین می باشد.
این مراسم از آن جهت حنا بندان نامیده می شود، که در آن ظرفی را با حنا پر می کنند و دور تا دور مراسم می گردانند. در این حین، اعضای حاضر در جلسه حنابندان، مقداری حنا را بر کف دست خود می گذارند که نشان دهنده آرزو نیکبختی برای زوجین می باشد.
جشن عروسی
عروسی
مراسم عروسی، بزرگترین مراسمی است که در جهت پیوند عروس و داماد برگزار می شود. در خصوص برگزاری مراسم عروسی، عروس و داماد از قبل با حضور در دفاتر تالارها و سالن های مختلف، اقدام به رزرو وقت و انتخاب انواع غذاها، نوشیدنی ها و… می کنند. در طی این مراسم، تمامی اقوام و آشنایان دور و نزدیک که خانواده های عروس و داماد با آنها رفت و آمد دارند دعوت می شوند.
بسته به گنجایش سالن عقد و اینکه سالن عقد فضای باز باشد و یا درون سالن های سربسته برگزار شود، تعداد مهمان های دعوتی می تواند تغییر کند. به طور معمول، خانواده های عروس و داماد، مهمانان خود را به صورت مساوی دعوت می کنند. البته بسته به تعداد اقوام و دوستان طرفین، درصد حضور مهمانان می تواند متغیر باشد.
در طی این مراسم، عروس و داماد با ماشین تزئین شده به گل، وارد مجلس می شوند و مهمانی اصلی آغاز می شود. در پایان مراسم نیز، عروس دسته گلی را که در اختیار دارد، به پشت پرتاب می کند و دختران مجرد حاضر در مراسم سعی می کنند که آن دست گل را بدست آورند. پرتاب دسته گل و دریافت آن توسط یک دختر مجرد، به این معناست که فرد بعدی که ازدواج می کند، صاحب دسته گل عروس است.
بعد از اتمام مراسم، خانواده داماد و عروس، به دنبال ماشین عروس حرکت می کنند و با به صدا درآوردن بوق خودرو، اقدام به شادی می کنند. این فرایند تا رسیدن به خانه داماد ادامه پیدا می کند.
پاتختی و مادر زن سلام
جشن پاتختی، بعد از عروسی صورت می گیرد. در طی این مراسم، دوستان و آشنایان عروس و داماد به آنها هدیه اهدا می کنند.
مراسم مادر زن سلام نیز، صبح بعد از ازدواج صورت میگیرد و طی آن داماد، مادر عروس را حضورا ملاقات می کند و بعد از تشکر از او، هدیه ای را به او تقدیم می کند.
